F. Kahlo (1907-1954) ve S. Berksoy (1910-2004)

"Ben yaşardım aşk ve sanatla"

"Istırap ve özlemi olmayan bir sanatçı düşünmek mümkün değildir" demiş Ortaylı, Yapı Kredi Kültür Merkezi'nde, 2010'da yapılan Semiha Berksoy sergisinin kataloğunda. Kahlo ve Berksoy'un eserlerinde tam da bunu görüyoruz. İkisinin de yapıtlarını ıstırap ve özlem belirliyor öncelikle, bir de "kendi gerçeklerinin resmini yapmaları".

Başka benzerlikler de çok ilginçtir ve hem sanata bakış açılarında hem de eserlerinde hemen göze çarpar: kendi bedenlerini sanatlarının bir parçası haline getirmeleri, otoportrelerin çokluğu, ana temaların ve bazı öğelerin ortaklığı. Ortak olan ana temalar esas itibariyle, özlem, saplantılı aşk, ölüm ve yaşam olarak üç eksende ele alınabilir.

Bu nev'i şahsına münhasır iki kadının sanatlarındaki benzerliklere göz atmaya, kendi doğumlarını resmettikleri eserleriyle başlayalım:

Frida Kahlo. Doğumum. 1932



Semiha Berksoy. Doğum. Annem. 1972

Şiir çevirmek...

Paul Valéry, şiir, bir dilden başka bir dile çevrilemeyen şeydir, der; ama kendisi Vergilius'u Fransızca'ya çevirmiş. Bizim Cahit Sıtkı, bir şiiri kepaze etmek istiyor musun, bir başka dile çevir, derdi; ama kendisi Baudelaire'in, Verlaine'in en sevdiği şiirlerini bal gibi çevirdi Türkçe'ye. Baudelaire kendi şiirlerini İngilizce'ye çeviren bir delikanlıya kızmış, ama kendi Edgar Allan Poe'nun şiir saydığı hikayelerini çevirmek için akla karayı seçmiş; üstelik kendi de onunkilere benzer hikayeler yazıp şiir diye yayınlamış. 

(Bu satırlar, Ataç Kitabevi tarafından 1959 yılında basılan Charles Baudelaire'in İçe Kapanış isimli çeviri şiir kitabına Sabahattin Eyüboğlu'nun yazdığı önyazıdan alıntıdır. Devamı aşağıdadır...)

Sayfaları büyütmek için üzerlerine tıklayınız!

Resim yazısı ekle

Non Omnis Moriar

Non omnis moriar*
Hiç değilse bir şiirim kalır geriye
öyle pek de tanınmayan bir dilde,
bir de sözlük kalır
en az dört lehçeyle
karıştırılan bir lehçede.

Non omnis moriar.
Yanlış renkli güllerle süslü
bu kırmızı entari
yalnızca bir gün
özleyecek beni,
sonra sevinçle
başka bir canlı bedeni
sarmadan önce.

Non omnis moriar.
yazı masamım çekmecesinde
öpüşen
iki aşk mektubu var.

Birini
fırsat bulup
okuyamadım.

Öbürünü
yazmaya
vaktim olmadı.

Janina Katz (Çeviren Murat Alpar)

*Her şey ölmez

DOKU

Benim canım yanarmış da haberim yokmuş meğer

Dilim paslanırmış boyuna, imantahtam sızlarmış

Bana bu şenliği, bu tosunluğu bir çırpıda

Bu çeşniyi nasıl verdin

Umarım beni sık sık hafakanlar basarmış

Dokunsalar ağlarmışım

Keçi keçi kokarmışım sokulunca

Tıknefesin, ilezenin biriydim belki

Diyin ki gözlerim yoktu benim

Ellerim var diye avunurdum hey gidi

Şimdileri içimde bir kırmaşma

Gürüne dobrasına bir aşnalık

Gencelmek şimdi işte

Sevişmek şimdi işte

Buymuş demek yüreğimin pırpırı

Buymuş evim barkım ekmeğim

Vallah billâh höyküresim geliyor

Kimin mi bu kafa gönül dokusu düzen

Numara yapma

O sen o, o sen

METİN ELOĞLU